SU AYAK İZİMİZ ÇOK YÜKSEK

Fatih Gözüaçık

1 yıl önce

Doğrudan tükettiğimiz suyun yanında dolaylı olarak tükettiğimiz su sanal su olaraktanımlanmakta.1 bardak kahve üretiminde 140 litre, 1 bardak portakal suyu üretiminde 180 litre,giydiğimiz pamuklu kıyafetlerimizde 2700 litre, 1 hamburgerin üretiminde 2400 litre yani 120 damacanasu tüketildiğini biliyor muyuz? Hızlı şehirleşme, iklim değişikliği ve tekrarlanan kuraklıklar Türkiye’yitehdit ediyor hangi haber kanlını açsak yağışların yetersizliğinden, barajlardaki su seviyesininazaldığından kuraklığın alarm verdiğinden bahsediyor. Suyun kullanımı tarih boyunca insanlığın enönemli meselelerinden biri olmuşken günümüzde uzmanlar su kaynaklarının öngörülenden öncetükeneceğini savunmakta. Maalesef ki canlı yaşamının devamı için en önemli unsur olan sukaynaklarımız hızla tükeniyor. Nüfus artmaya başladığı andan itibaren su bize yetersiz kalmayabaşlayacak önümüzdeki 20-30 sene içerisinde. Su tüketimi dünya nüfusundan 2 kat hızla artmayadevam ediyor. Bazı ülkelerde su tüketimine kota getirildi su karne ile satılmaya başladı. Peki biz bununfarkında mıyız, susuzluğa karşı önlem alıyor muyuz? Orası biraz meçhul! Dünya’nın yüzde yetmişisularla kaplı olmasına rağmen bu suların sadece yüzde üçü tatlı sulardan oluşmaktadır. Tatlı sularınyüzde atmış sekizini buzullardan oluştuğu düşünüldüğünde tatlı suların miktarının ne kadar az ve bukaynakları bilinçli kullanmanın ne kadar önemli olduğu gün gibi aşikârdır. Günümüzde Dünya nüfusuyaklaşık 8 milyarı aşmış durumdadır. Bu nüfusunun yaklaşık yüzde onu yani her 100 kişiden 10 kişitatlı suya ulaşmakta problem yaşamaktadır. Birleşmiş Milletler 2010 yılında aldığı kararla suya erişimiinsani bir hak olarak tanımlamıştır. Türkiye’de şehirlere göre değişmekle birlikte günlük su tüketimi kişibaşına 190 litre civarında olduğunu düşündüğümüzde belki suyun israf etmeden kullanılmasıgerektiğini anlayabiliriz. Su sadece içtiğimiz sudan ibaret değil içtiğimiz kahvenin üretimindentüketimine, üzerimizdeki kıyafetlerin üretiminden tüketimine binlerce litre su gitmektedir.      Su dünyanın varoluşundan günümüze kadar önemini hiçbir zaman yitirmemiştir. İlkuygarlıklardan Mısır uygarlığı Nil Nehri, Mezopotamya uygarlıkları Fırat ve Dicle nehirleri, Çin uygarlığıSarı ırmak, Gök ırmak nehirleri, Hint uygarlığı İndus ve Ganj nehirleri havzalarında kurulmuştur. Sugeçmişten günümüze ülkelerin dış ilişkilerini şekillendiren en önemli argümanlardan olmuştur. Sukaynaklarının paylaşımı ülkeler arasında zaman zaman sıcak çatışmaya varan problemleri doğmasınaneden olmuştur. Yaşı 40 üzeri olan okurlarım hatırlarlar 1990'lı yıllarda Fırat ve Dicle nehirlerininkullanımı ile ilgili problemler Türkiye ile Suriye'ye savaşın eşiğine getirmiştir. Günümüzde ülkelerarasında petrol ve doğal gazın çıkarımı paylaşımı ve kullanımı konusunda büyük sorunlaryaşanmaktadır Orta doğudaki çatışmaların temelinde petrol kaynaklarına hâkim olma isteğiyatmaktadır. Doğu Akdeniz havzasında Yunanistan ile yaşadığımız gerilimi düşünün. Gelecekte ise sukaynaklarının azalmasına bağlı olarak milyonlarca insanın yer değiştirmek zorunda kalacağı hattasuyun kullanımı konusunda ülkelerin savaşa varan sorunlar yaşayacağı öngörülmektedir.  Su bu kadar önemliyken biz su kaynaklarını acaba bilinçli kullanıyor muyuz? bu soruya evetyanıtını vermeyi çok isterdim ama maalesef. Artan Dünya nüfusu, sanayide su kullanımının artması,yeraltı sularının tarımsal üretimde aşırı kullanılması, suyun insanlar tarafından gündelik işlerdehoyratça kullanılması ve kişi başına düşen su miktarının azalması suyun öneminin daha da artmasınaneden olmuştur. Ülkemizde 1960'tan günümüze 1,3 milyon hektar sulak alan yani 3 Van gölübüyüklüğünde alan kaybedilmiştir. Günümüzde tatlı sularımızın yüzde yetmiş dördü tarımda yüzde onbeşi evsel kullanım da yüzde on biri sanayide kullanılmaktadır. Tüm bu göstergelere bakıldığında 2030yılında Türkiye nüfusunun 100 milyona ulaşacağı kişi başına düşen tatlı su miktarının azalacağı veTürkiye'nin su fakiri ülke olacağı apaçık ortadadır. Suyun bilinçli kullanımı konusunda her bireyeüzerine düşeni yapmalı su israfının önüne geçilmeli sanayide tarımda suyun arıtılarak tekrarkullanımının sağlanması gerçekleştirilmelidir.Son yıllarda küresel ısınma ve küresel iklim değişikliklerinden en fazla etkilen tatlı su kaynaklarıolmuştur. Buharlaşıp atmosfere karışan ve sıvı halden gaz haline geçen su havaların yeteri kadarsoğumaması nedeniyle yağışa dönüşememektedir. Bu durum yeraltı ve yer üstü tatlı su kaynaklarınınkayda değer bir şekilde azalmasına neden olmuştur. Bu durumu engelleyebilmek aslında bizimelimizde basit yöntemlerle evde su tasarrufu yaparak su kaynaklarını daha etkili ve verimli kullanarakbu olumsuzlukları azaltabiliriz. Musluklara filtreler takılması, çamaşır ve bulaşık makinelerinin dahakısa süre çalıştırılması, tarlalarda damlama sulama yöntemlerinin tercih edilmesi bu yöntemlerdensadece birkaç tanesi. Bu durumu tersine çevirebilmek için suyun mevcutken korunması konusundatüm Türkiye’yi inandırmamız gerekiyor şu an ya da hiçbir zaman. Unutmayalım ki su olmadan hayatolmaz. Su kaynaklarımıza sahip çıkalım ki geleceğe daha yaşanılır bir dünya bırakalım.

YAZARIN DİĞER YAZILARI