Bir para alacağının zamanında ödenmesinin garanti altına alınması amacıyla, mahkeme kararı ile borçlunun mallarına önceden, geçici olarak el konulmasıdır.
Yıldırım haczi yapılabilmesi için alacağın mutlaka para alacağı olması gerekmektedir.
Borçlu ödeme konusunda sıkıntı çıkarıyorsa veya mal kaçırma yoluyla borcunu ödemekten kaçınma gibi bir durum varsa, Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak “İhtiyati Haciz” talebinde bulunulmalıdır. Alacaklının elinde bono, poliçe, çek yani kıymetli evrak varsa ve alacağı için ihtiyati haciz koydurmak istiyorsa, “Asliye Ticaret Mahkemesi ”ne başvurulmalıdır. Borç nerede ödenecekse, oradaki Asliye Ticaret Mahkemesi yetkilidir.
Mahkemeye başvurulduğunda, öncelikli olarak alacağın vadesinin gelip gelmediğine bakılır. Vadesi gelmişse, toplam alacağın %15 i oranında teminat yatırılarak hâkim tarafından ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Tabi her mahkemeye başvurulduğunda ve teminat yatırıldığında, hâkim kesin olarak tedbir koymaz.
Mahkeme alacaklıdan neden teminat talep etmekte?
Alacağı olduğunu iddia eden taraf haksız bir şekilde alacak talep edebilir. Bu durumda borçlu tedbir konulan mal varlığı üzerinden zarar görmüşse, zarar bu teminatla giderilmektedir.
İcra takibi başlatılmadan bu karar alındıysa, 7 gün içinde icra takibini başlatmak ve toplam 10 gün içerisinde ihtiyati haciz kararının uygulanmasını, yani infazını talep etmek gerekir. Aksi takdirde kararın bir hükmü kalmaz.
Vadesi gelmeyen borçlar için de borçlu üzerinden ihtiyati haciz talep edilebilir mi?
İcra İflas Kanunu md. 257’ ye göre; Vadesi gelmemiş borçtan dolayı yalnız aşağıdaki hallerde ihtiyati haciz istenebilir:
• Borçlunun muayyen yerleşim yeri yoksa
• Borçlu taahhütlerinden kurtulmak maksadıyla mallarını gizlemeye, kaçırmaya veya kendisi kaçmaya hazırlanır yahut kaçar ya da bu maksatla alacaklının haklarını ihlâl eden hileli işlemlerde bulunursa
vadesi gelmemiş borçlar açısından da ihtiyati haciz talebinde bulunulabilir.
İhtiyati Haciz sadece icra takiplerinden önce ve icra takibi sırasında talep edilmez. Ayrıca açılacak farklı davalar için de ihtiyati haciz talep edilebilir. Alacak davaları haricinde talep edilen ihtiyati hacizde, teminat yatırılmaz.
