Yap boz sistemine dönen eğitim sistemimiz yeniden mi değişiyor? Bunun sinyalleri geçtiğimiz günlerde Milli Eğitim Bakanı tarafından verildi. 2012 yılında yapılan yasal düzenleme ile zorunlu eğitimde 4+4+4 sistemine geçilmişti, aradan geçen 13 yılda liselerde özellikle son sınıfta öğrencilerin okula gelmediği görüldü. Eğitim toplumun temel taşlarından biridir ve bireylerin sosyal, kültürel ve ekonomik gelişiminde temel rol oynar. Bu nedenle, eğitim sistemlerinde yapılan her değişiklik, bireylerin ve toplumun geleceğini doğrudan etkilemektedir. Bugünlerde ise kamuoyunda liselerde eğitim sisteminin tekrar değişeceği konuşulmakta Milli Eğitim Bakanı sayın Yusuf Tekin’in yaptığı açıklamadan da anlaşılacağı üzere liselerde sistem değişikliği yolda. Görünen o ki liselerde eğitim süresi kısalacak artık 2+2 mi olur, 3+1 mi olur bekleyip göreceğiz. Lise düzeyinde yapılan sistem değişiklikleri, öğrencilerin yükseköğretime geçiş süreçlerini ve mesleki yönelimlerini belirleyici nitelikte olduğundan toplumun ihtiyaçları dikkate alınarak bir değişiklik yapılması gerekmektedir. Peki sistem değişikliğine neden ihtiyaç duyuldu?
OECD ve PISA gibi uluslararası ölçütlerle uyum sağlama çabası değişikliğin nedenleri arasında gösteriliyor. OECD ülkeleri arasında eğitimde çok gerilerde olduğumuza göre bazı şeylerin değişmesi elzemdir en önemli kafa yapılarımızın değişmesi gerekmektedir. Teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin eğitime entegrasyonu, hibrit eğitime yumuşak geçiş sistem değişikliği üzerinde etkilidir diye düşünüyorum. Günümüzde özellikle sınavlara hazırlık sürecinde dijital platformların kullanımı her geçen gün artmaktadır bu durum yenilenen müfredatta bu sistemlerin eğitim modellerinin içerisine entegre etmeyi zorunlu kılmaktadır. Üniversite sınav sistemine uygunluk ihtiyacı sistem değişikliği üzerinde çok etkili olmuştur. Şu anki sistemde lise son sınıftaki öğrencilerin büyük çoğunluğu okula gitmemekte dershane etüt merkezi gibi yerlerde ihtiyaçlarını karşılamak istemektedirler. Bu durum acaba liselerde yeterli eğitim verilmiyor mu sorularını beraberinde getirmektedir. Mesleki eğitimin güçlendirilmesi gerekliliği her platformda dile getirilmektedir, Türkiye’de en büyük sorunlardan birisi de ara eleman ihtiyacının karşılanamaması bu nedenle mesleki yönlendirme odaklı reformlar yapılması planlamakta. Eğitimde fırsat eşitliğinin artırılması ve dezavantajlı grupların sisteme entegrasyonun sağlanması liselerde sistem değişikliğini gerekli kılmakta. Bunun yanında öğrencilerin belirli bir kredi puanı ile mezun olabilmeleri liseyi erken bitirip başka alanlara yönelmelerine olumlu etki oluşturmaktadır. Ayrıca Liselerde seçmeli ders sayısının artırılması ile bireysel ilgi ve yeteneklerin desteklenmesi gerekmektedir. Yapay zekâ, girişimcilik, dijital okuryazarlık gibi çağdaş eğitimde olması gereken derslerin müfredata eklenmesi gerekliliğini de vurgulamak isterim. Sınav odaklı değil, sürece dayalı değerlendirme sistemleri çağımız eğitim sisteminin en önemli unsurları arasındadır. Ne yazık ki ülkemizde süreç değerlendirmeden çok sınav ile değerlendirme ön plana çıkmaktadır. 4 yıllık eğitimde alınan akademik bilgilerin birkaç saatte yoklanmasının doğru olmadığını düşünenlerdenim. Artan bireysel sorumluluk, motivasyon ve ders seçme özgürlüğü zorunlu derslerin azaltılarak seçmeli derslerin sayısının artırılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Olayın bir başka yönü de değişikliklerin sık ve ani olması, öğrencilerin ve öğretmenlerin adaptasyonunu zorlaştırmaktadır. Kaynakları sınırlı okullar, sistem değişikliklerine uyum sağlamakta zorlanacaktır. Kalıcı ve veriye dayalı reformların geliştirilmesi eğitim sistemimizin gelişimi açısından önemlidir.
Liselerde yapılan sistem değişiklikleri, eğitim kalitesinin artırılması ve çağın gereklerine uygun bireylerin yetiştirilmesi amacı taşısa da söylenenler ile sahadaki uygulamalar örtüşecek mi bunu zaman gösterecek. Millî Eğitim Bakanlığı sistemde değişiklik yapacağı zaman tüm paydaşları sürece dahil etmelidir Aksi takdirde değişiklikler, istenen olumlu etkilerden çok, karmaşaya ve güvensizliğe yol açabilir.
Sözün özü hayatın her alanında olduğu gibi eğitimde de değişim olmalı ama çok sık değişimler her gelen bakanın sistem değişikliğine gitmesi de sürdürülebilirlik açısından uygun değildir. Eğitimin ideolojik ayıtlardan sıyrılarak ülkenin gerçek gündemi olması gerekmektedir.
