Özel okullarda görev yapan öğretmenlerin yaşadığı en büyük problemlerin başında öğretmenlere yönelik mobbing (psikolojik yıldırma) gelmekte. Bu durum hem öğretmenlerin mesleki motivasyonunu hem de öğrencilerin eğitim kalitesini olumsuz etkilemektedir. Mobbing hem insan onurunu zedelemekte hem de iş verimini düşürmektedir. Yapılan işlerin sürekli eleştirilmesi, sözün devamlı kesilmesi, yüzüne karşı ses yükseltilmesi ve azarlanması, mağdurun kendini göstermesinin ve ifade etmesinin kısıtlanması, bakışlar, mimikler ile ilişki kurmanın zorlaştırılması, özgüvenini kırıcı işler yükletilmesi, sözleşme yenilememe veya işten çıkarılmayla tehdit etmek. Konu ile ilgili istikrar kazanmış Yargıtay Kararı şu şekildedir;“ Mobbingin varlığı için kişilik haklarının ağır şekilde ihlaline gerek olmadığı, kişilik haklarına yönelik haksızlığın yeterli olduğu, ayrıca mobbing iddialarında şüpheden uzak kesin deliller aranmayacağı; davacı işçinin, kendisine işyerinde mobbing uygulandığına dair kuşku uyandıracak olguları ileri sürmesinin yeterli olduğu, işyerinde mobbingin varlığını gösteren olguların mahkemeye sunulması halinde, işyerinde mobbingin gerçekleşmediğini ispat külfetinin davalıya düştüğü; tanık beyanları, sağlık raporları, bilirkişi raporu, kamera kayıtları ve diğer tüm deliller değerlendirildiğinde mobbing iddiasının yeterli delillerle ispat edildiği gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 22. Hukuk Dairesi 2020/230 E. 2020/1601 K. 04.02.2020).
. Aşırı İş Yükü ve Adaletsiz Görev Dağılımı: Ücretli mesai ödenmeden ek ders, etüt, nöbet ya da etkinlik görevleri verilmesi, diğer öğretmenlerle eşit olmayan iş yükü, haftalık planlama dışında öğretmene sürekli ekstra sorumluluklar yüklenmesi öğretmenin motivasyonunu düşürmektedir.
. Değer Göstermeme ve Saygı Eksikliği: Öğretmenin fikirlerinin yok sayılması, veli karşısında öğretmeni yalnız bırakma ya da suçlama, öğretmene karşı küçük düşürücü ifadeler: “Siz bu işi bilmiyorsunuz”, “Şikâyet gelirse ilk sizi yollarız” gibi sözler öğretmenin çalışma şevkini erozyona uğratmaktadır.
. Performans Üzerinden Baskı ve Gözdağı: Öğrenci memnuniyeti notları ya da veli şikayetleri gerekçe gösterilerek öğretmeni sürekli tehdit edilme, “Öğrenci kaybediyoruz, bunun sorumlusu sizsiniz” gibi söylemler, her an işten çıkarılma imasının yapılması kabul edilebilir bir durum değildir.
. İzolasyon ve Dışlama: Toplantılara çağırmama ya da söz hakkı tanımama, sosyal ortamlardan dışlama (etkinlikler, kutlamalar) diğer öğretmenlerle ilişkisinin bozulması için yönlendirmeler sıklıkla karşımıza gelen uygulamalar arasındadır.
. Açık veya Gizli Takip ve Denetim: Sürekli sınıf gözlemleriyle öğretmene güvenilmediği izleniminin verilmesi, kamera görüntüleriyle öğretmeni takip etme, öğrencilere öğretmeni şikâyet etmeleri yönünde telkin verme yöneticiler tarafından uygulanan mobbingler arasındadır.
. Maaş ve Sözleşme Yoluyla Tehdit: Maaşların geciktirilmesi veya kesinti yapılması, yeni dönem sözleşmesinin sürekli tehdit unsuru olarak kullanılması, düşük ücret politikası ve ikame öğretmen tehdidi öğretmenin itibarını zedelemektedir.
Peki Mobbing' e Uğrayan Öğretmen Ne Yapmalı? Öncelikle kanıtları toplamalı, e-posta, mesajlar, ses kayıtları, yazılı görev kağıtları gibi belgeleri saklanmalı, görgü tanıklarıyla iletişimde kalınmalı çünkü diğer öğretmenlerin yapacağı tanıklık önemlidir. Bunun yanında durumu not alınması tarih ve saatleriyle olayların gün gün not edilmesi öğretmenin işini kolaylaştırmaktadır. Tüm bunların yanında Özel Sektör Öğretmenleri Birlikteliği Derneği ve Öğretmen Sendikası bu konuda öğretmenlere rehberlik ve hukuki destek sağlamaktadır. Ayrıca CİMER'e mobbing vakaları kamuya bildirilerek denetim sağlanabilir.
Cumhurbaşkanlığı tarafından 6 Mart 2025 tarihinde yayımlanan 2025/3 sayılı "İş Yerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi" konulu Genelge, iş yerlerinde psikolojik tacizin önlenmesine yönelik önemli düzenlemeler getirmiştir. Bu Genelge, 2011/2 sayılı önceki düzenlemeyi yürürlükten kaldırarak daha kapsamlı ve güncel bir yaklaşım sunmaktadır. Mobbing suçtur bu suçu işleyenlerde bunun cezasına katlanmak durumundadır yeter ki mobbinge uğrayan öğretmenler birlik olsun. Unutmayalım ki bir sıfırdan büyüktür.
