İnsanlar ihtiyaçlarını karşılamak için geçmişten günümüze doğal çevreden faydalanmışlardır. Yaklaşık 14 bin yıl önce insan mağaralarda yaşar, yaşamlarını avcılık ve toplayıcılıkla sağlarlardır. İnsan doğa etkileşiminde doğa daha baskın durumdaydı. Sanayi devrimi insanlık tarihinin dönüm noktalarından birisi olmuştur. Sanayi devrimiyle insan doğa etkileşiminde insan daha baskın duruma gelmiştir. Gelişmesi ve son yüzyılda yaşanan hızlı nüfus artışı doğal kaynakların tüketimini artırmıştır. Doğal kaynakların kullanımının aşırı artması, doğal kaynakların hiç tükenmeyecek gibi bilinçsizce tüketilmesi ve atıkların doğal ortamlara bırakılması çevre sorunlarının da hat safhaya çıkmasına yol açmıştır. Hava, su ve toprak gibi ortamlarda artan çevre kirliliği insan ve diğer canlıların yaşamı için tehlike oluşturmuştur. Günümüzde artan orman yangınlarında, küresel ısınmada, su kıtlığının yaşanmasında ve birçok çevre sorununun yaşanmasında insanoğlunun çevreyi bilinçsizce kullanılması etkili olmuştur. Evliya Çelebi seyahatnamesinde Sincap’ın yere inmeden Erzurum’dan Antep çevresine kadar geldiğini yazar takibi ünlü seyyah sincabı takip etmemiştir. Sadece buraların ne kadar ormanlık olduğunu tasvir etmiştir. Ama biz ne yaptık ormanları bilinçsizce kullandık ve bugün ülke topraklarımızın sadece %27’si ormanlardan oluşur. Hatta 1402 yılındaki Ankara savaşında Timur’un fillerle savaşa katıldığı ve fillerini Ankara Çubuk yakınlarındaki ormanlarda sakladığı bilinmektedir. Sadece ormanları değil, suyu havayı toprağı kirlettik. Dünyayı yaşanmaz hale getirdik.
Ülkeler tabi ki ihtiyaçlarını karşılamak ve ekonomik büyüme hedeflerini gerçekleştirmek için doğal kaynaklarını kullanır. Fakat bu kaynakların bilinçli sürdürülebilir kullanımı gerekmektedir. Ne var ki sanayileşme, gıda üretimi, çevre kirliliği ve kaynak tüketimindeki mevcut artışın devam etmesi hâlinde önümüzdeki yüz yıl içinde gezegenimizdeki büyümenin sınırlarına gelinecektir. Dünyadaki tüketimin bu hızla devamı durumunda gelecek kuşakların temel ihtiyaçlarını karşılaması imkânsız hale gelecektir. Çevrenin, ekonomik gelişmenin kaynağı ve sınırı olduğu düşüncesinden hareketle kalkınmanın devamı ve gelecek nesillerin refahının sağlanabilmesi için sürdürülebilir kalkınma kavramı ortaya atılmıştır. Sürdürülebilir kalkınma; yaşayan ve gelecek kuşakların ihtiyaçlarını tehlikeye atmadan karşılamayı olanaklı kılan ekonomi politikalarıdır. Diğer bir deyişle insan faaliyetlerinin devamlılığı ile doğa arasında denge kurularak doğal kaynakların tükenmeden gelecek nesillere aktarımının sağlanmasıdır. Doğal kaynakların sürekliliğinin sağlanmasında kaynakların kendini yenileme hızı, kirletici oranı ile doğanın kirleticileri temizleme hızı dikkate alınmalıdır. Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı için
• Doğal kaynak yönetimi ve geri dönüşüm stratejilerinin benimsenmeli su, evsel ve sanayi atıklarının geri dönüştürülerek tekrar kullanılmalıdır.
• Çevresel değerlerin korunmasına öncelik verilmesi ve çevre bilincinin tüm toplumlarda okul öncesi eğitiminden itibaren aşılanması gerekmektedir.
• Gelecek nesillerin ihtiyaçlarının dikkate alınmalı ve ona yönelik stratejiler belirlenmelidir.
Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımıyla insan sağlığının, biyoçeşitliliğin, hava, su ve toprak kalitesinin korunması sağlanabilecektir. Fosil yakıtlar yerine güneş, rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak temiz enerji sağlanabilmektedir. Orman ürünleri sanayisinde kullanılan ağaçların sürdürülebilir olarak kesilmesi sürdürülebilir kalkınmaya örnek verilebilir. Uygun türde ağaç yetiştirilip kesilen ağacın yerine yenisinin dikilmesiyle devamlılık sağlanabilir. Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ülkelerin çevresel değerleri gözeten ekonomik politikaları benimsenmesi ve uygulaması ile mümkündür. Burada bizlere de büyük iş düşmektedir. Çevremizi koruyalım, yerlere çöp atmayalım, suyu tasarruflu kullanalım. Her bir bireyin çevre sorunları konusunda elini taşı altına koyacağı bir çağda yaşıyoruz. Ya çevreyi koruyacağız bu sorunları azaltacağız ya da gelecek nesillere yaşayacak bir dünya kalmayacak karar bizim elimizde…
