Yaz mevsimi özellikle sebze ve meyvelerinin de bolluğundan her kesimin çok sevdiği bir mevsimdir.Ama bu sene temel tüketim sebzesi domates ve biber başta olmak üzere ne mevsim meyvelerini ne de sebzelerini yüksek fiyatlarından dolayı doya doya yiyemedik.Konservelerin ve kurutmalıklarında bolca yapıldığı bu dönemde fiyatların yüksekliği insanlar kara kara düşündürüyor.
Üretimin arttığı yaz döneminde yaş meyve ve sebze fiyatı neden bu kadar yüksek?
Bir çok nedeni var. Ama en önemlisi üretim. Nüfus artışına ve tüketim artışına paralel bir üretim artışı yok. Çiftçi para kazanamadığı için üretmiyor. Üretmemesi bir yana o da tüketici oldu. Daha önce yazdığımız gibi kırsalda, köyde üretim yapanlar şimdilerde tüketici oldu.
Antalya'da üretilen yaş sebze ve meyveler Türkiye'nin dört bir yanına gönderiliyor.Üretici ürününü gece boyunca hasat ettikten sonra kamyonetlerle kasa kasa Antalya Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Hali'ne getiriyor. Burada çiftçiler, ürünlerini satması için komisyoncuların depolarına indirip serasına geri dönüyor. İşin bundan sonraki kısmını ise komisyoncular sattıkları ürünün kilogramından yüzde 8 komisyonla çiftçinin ürünlerini tüccara satıyor. Halde fiyatlar anlık olarak değişiyor. Günlük kurulan borsada fiyatlar güncelleniyor. O günkü fiyata göre tüccara satılan ürün halden çıkıp farklı şehirlere ya da kent içindeki market, manav ya da semt pazarlarında tüketicinin karşısına çıkıyor.
Limonun kilosu 10 liradan başlıyor. Taze fasulye, barbunya 10-15 lira, kuru soğan ve patates 3 liradan 5-6 liraya kadar çıkıyor. Kiraz 10-15 lira. Kayısı, erik, şeftalinin kilosu 8-10 lira aralığında. Fiyat artınca alınan meyve-sebze miktarı azalıyor. Tüketici haftalık alış veriş yaparken eskisi gibi 3-5 kilo almıyor. Alamıyor. Bir iki kilo ancak alabiliyor. Avrupa'daki gibi yakında meyve ve sebzeler tane ile alınacak.
Üretici yüksek girdi maliyetleri nedeniyle para kazanamamaktan şikayetçi, Tüketici yüksek fiyattan şikayetçi.
Tarımsal üretimde kullanılan girdilerde Türkiye büyük oranda dışa bağımlı. Girdiler ithalatla karşılanıyor. Dövizdeki artışa bağlı olarak maliyetler yükseliyor. Bu maliyet fiyatı artırıyor.
Örgütlenmede ciddi sorunlar var. Üretici örgütsüz ve güçsüz olduğu için üretimden ürün satışına kadar hep ezilen taraf oluyor. İzmir'de Büyükşehir Belediyesi'nin kooperatifler üzerinden yaptığı destek sonucu üretici daha iyi koşullarda üretim yapıyor. Olan yine vatandaşa oluyor..
