Stres, vücudu ve ruhsal durumu etkileyen yaşam kalitesini düşüren ileride yaşanabilecek hastalıkların oluşmasına sebep olan bir durumdur. Stres yaratan durumlar yoğunlaşınca, üst üste gelince veya uzun sürünce ve baş etme becerilerimizi aşıyorsa vücudumuz ve zihnimiz yıpranmaya, fiziksel ve ruhsal olarak dengemiz bozulmaya başlayabilir.
Uzman Psikolog Pınar TÜMBAŞ, en önemli sağlık sorunları arasında yer alan kronik stresin vücutta ciddi hasarlara yol açarak, birçok hastalığı tetiklediğine dikkat çekti ve şunları söyledi.
Stres hormonlarının en önemlileri kortizol ve adrenalindir.
Akut bir streste salgılanan kortizol ve adrenalin hormonunun etkilerini özetlemek gerekirse; Kalp hızı ve kan basıncı artar, göz bebekleri genişler, kaslardaki kan akımı artar ve karaciğerden glikoz serbestleşir. Akut stres geçtiği zaman tüm bu olaylar normal dengesine döner. Akut streste uyarıcı olan etken geçici olduğu için metabolizma kısa sürede eski düzenine döner ancak kronik stresin etkileri yıkıcıdır ve hasar bırakır.
Kronik strese en iyi örnek kısa ömürlü olan sokak hayvanlarıdır. Evde yaşayan bir kedi 15-20 yıl yaşarken sokak kedisinin ömrü ortalama 7-8 yıldır. Kendini hep tehdit altında hisseden kedide kortizol ve adrenalin salgılanarak organlar hasar görür ve ömür kısalır.
Kronik stres ile;
-kan basıncında artma, immün sistemde bozulma, doğurganlıkta sorunlar, kalp hastalıkları ve bağırsak sorunları gelişebilir. Akut stres tekrar tekrar yaşanırsa ya da stres kronikleşirse damarlarda hasara yol açabilir.
-hipertansiyon, kalp krizi veya felç riski artar.
- Stres, bağışıklık sistemimize de zarar verir.
-aşırı stres hastalıklarla mücadele etme kabiliyetimizi azaltır.
-Kronik stres erkeklerde testosteron ve sperm üretimini düşürebilir. Hatta iktidarsızlığa yol açabilir.
-Kadınlarda ise regl döngülerinde değişiklikler yaratabilir ve adet öncesi sıkıntıları arttırabilir.
-Bağırsakların tükettiğimiz gıdalardaki besin maddelerini emme kabiliyeti de stres nedeniyle azalabilir. Mide ağrısı, şişkinlik hissi, mide bulantısı, ishal veya kabızlık yaşanmasına yol açabilir.
-Kronik stresin tiroid bezi üzerinde de etkisi vardır. Öncelikle hipofizde tiroid hormonlarının sentezlenmesi emrini veren TSH hormonunu baskılar. Tiroid bezinde sentezlenen T4 hormonundan aktif hormon olan T3'e dönüşümü bloke eder. Hücre içine T3 hormonu yeteri kadar giremez. Yani kağıt üzerinde hormonlar normal sınırlarda görünse bile, doku düzeyinde yeterli değildir. Bunun sonucunda da halsizlik, yorgunluk, saç dökülmesi, kilo alma, uyku sorunları gibi pek çok belirti ortaya çıkar.
Stres Belirtileri
• Uyku problemleri çok uyumak ya da uyuyamamak
• Yeme düzeninde değişiklikler iştahın azalması ya da tam tersi aşırı yemek yeme durumu
• Baş ağrısı
• Konsantrasyon bozukluğu
• Motivasyon eksikliği
• İletişim kurmak istememe
• Sosyal ortamlardan kendini çekme
• Bağımlılıkların oluşması stresten kurtulabilmek için sigara ve alkol kullanımına başlanması ve eğer kullanılıyorsa kullanımının artması
• Kiloda yaşanan değişimler
Gibi stres belirtileri günlük hayatı olumsuz etkileyebilir.
Stres Tedavisi
Stresi tedavi etmek için yapılabilecek ilk adımlardan birisi günlük rutinleri değiştirmek olabilir. Eğer streste birtakım değişiklikler meydana gelmiyorsa bir uzman yardımı almak gerekebilir. Stres tedavisi kişilere göre değişiklik göstermektedir.Önce stresin kaynağı araştırılıp daha sonra tedaviye başlanmalıdır. Akabinde ilaç tedavisi mi yoksa terapi ile tedavi edilip edilmeyeceği tetkikler sonucunda karar verilmelidir.
SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?
