Bütün sene çalıştınız,çalıştınız,çalıştınız ve bir daha çalıştınız. Yılmadınız yine çalıştınız. Biz daha ölmedik dediniz yine çalıştınız. Heves hüves ve zor bela bir hafta tatil yapmaya imkan buldunuz. Tüm hazırlıklarınızı yaptınız ve her şey tamam. Şu keşmekeşin içinden çıkmak için çok heyecanlısınız ve içiniz kıpır kıpır sabahın seherinde aracınıza bavulları doldurup kendinizi yola vurdunuz. Kıyıya vuran dalgaların da keyfini çıkarmak üzere Akdeniz sahillerine manzara eşliğinde arabanızla yola gidiyorsunuz. Bilin bakalım neyi unuttunuz ? Cevap tahmin ettiğiniz üzere HGS. Gerçi yolda otoyol giriş ve çıkışlarında hatırlıyorsunuz hiç zahmete girmeden ama tatil heyecanıyla amaaaaan sonra hallederiz deyip her otoyol giriş çıkışlarına girip girip çıktınız. Bu bir ihtimal ve bu ihtimalde hadi tatil sevinciyle ceza da yesek değdi yahu diyebilirsiniz.
Diğer ihtimal, işiniz gereği sürekli şehir dışına araçla seyahat ediyorsunuz. Sürekli otoyollardan giriş çıkışlar yapıyorsunuz. Sizin HGS ‘ niz vardır zaten. Ama bilin bakalım neyi unuttuk. HGS bakiyemiz kalmış mı kontrol etmeyi. İş hayatının ve sürekli yolculuğun verdiği stresle bakiyesiz bir şekilde girmiş girmiş çıkmışsınız. Bizim araç otoban faresi artık bizi de görmeyin kardeşim derseniz olur mu ? Olmaz. En çok da sen kontrol edeceksin efendim.
Tamam diyelim ki öyle ya da böyle bunu unuttuk, HGS siz çektik. Ne olacak ?
İhlalli Geçişlerde 45 Günlük Süreye Dikkat !
5 Temmuz 2022 tarihli 7417 sayılı Kanun uyarınca ücretli köprü, tünel ve otoyollardan yapılan ihlalli (ödemesiz) geçişlerde Otoyoldan çıkış yaptığınız tarihi izleyen 45 gün içinde ihlalli geçişe ait ödeme yapılmaması halinde geçiş ücretine ek 4 kat ceza ile birlikte hukuki süreç başlatılacaktır. Bu kapsamda, geçiş ücreti ve 4 kat ceza tutarının, takip ve yargılama masrafları, avukatlık ücreti ve işleyecek yasal faiz ile birlikte ödeme yapmanız gerekecektir.
Bunu daha somut anlatmak için şöyle örneklendirelim. Diyelim ki ihalli geçişlerinizin ücret toplamı 200 TL. 45 günlük sürede de bunu ödemediniz. O halde bu ücrete ek olarak 800 TL de ceza tahakkuk ettirilir. Bu borç e devletinizde vergi borçlarım bölümünüzden sorguladığınızda karşınıza çıkar. Devlet bir müddet bekler ve ödeme olmazsa sizi icraya verir.Derler ya paranız devlette kalmaz, devletin alacağı da siz de kalmaz. İlla alacak efendim. Yoksa kamu düzeni elbette işlemez. İcraya verince ne oluyor peki? Sizin bin lira avukat parasıyla icra masrafı ile faizi ile iki bin lirayı geçiyor. Yandı gülüm keten helva. Dikkatli olmak lazım.
Karayollarında İhlalli Geçişlerde 4 Kat Ceza Verilmesi Haksız Şart Olarak Kabul Edilebilir mi?
Maalesef beyler bayanlar.Birincisi bu bir kanun maddesi. Haksız şart tartışması kanun maddesi üzerinden olmaz.
Sözleşme veya eşdeğer belgelerdeki özel hukuk ilişkilerindeki maddelerde bu inceleme yapılır. Kanunla düzenlenmiş bir husus üzerinde haksız şart tartışması mümkün değildir. Kanun maddesi için ancak anayasaya aykırılık iddiasıyla soyut norm denetimi ya da somut norm denetimi yapılabilir. Bu da Anayasa mahkemesinin işi. Dolayısıyla ortada iptal edilmiş bir kanun maddesi olmadığından bu düzenleme mahkemeleri bağlamaktadır.
Hal böyle iken 4 kat ceza verilmesi uygulaması kanuna uygundur. Vicdana uygun olup olmadığı ayrı bir tartışma konusu.
Önceleri bu hususta mahkemelerden çeşitli kararlar çıktı. Bu ceza verilebilir diyenler, verilemez diyenler vs. çeşitli farklı kararlar vardı. Ancak son dönemde Yargıtay net ifadelerle verdiği kararlarda bu cezanın verilmesinin hukuki olduğunu belirti. Yargıtay karar özetini vererek yazımızı noktalayalım.
YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİ Esas Numarası: 2021/9045 Karar Numarası: 2022/1282 Karar Tarihi: 21.02.2022 sayılı kararında özetle
“………Dava, davalının maliki olduğu aracın davacının işletmekte olduğu otoyoldan ihlalli geçişi nedeniyle geçiş ücreti ve ceza bedelinin tahsili için başlatılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık ihlalli geçiş nedeniyle ceza bedelinin ödenip ödenmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Davalıya ait aracın davacının işlettiği yoldan geçiş işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir, şeklinde yer alan düzenlemeye göre, geçiş ücreti ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine geçiş ücretinin 4 katı idari para cezası verilir. Dava dosyasının incelenmesinde, davalıya ait aracın geçiş ücreti ödemeden davacının işlettiği yoldan geçiş yaptığı, davalının söz konusu geçiş ücretini ödediğine dair savunmasının olmadığı anlaşılmaktadır. O halde mahkemece, açıklanan yasal düzenleme ve idari para cezasının haksız şart niteliğinde olmadığı değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekir……..”
Yargı acımamış görüldüğü üzere. Hep söyleriz. Yargı sızlatır. Kanunlar uygulanmak zorundadır. Hatta yerine göre sert bir şekilde uygulanmaz ise düzen ciddi şekilde bozulur.
Para kolay kazanılmıyor. Bu tarz külfetlere maruz kalmamak için dikkatli olmak lazım, kervan yolda düzülür diyerek hareket etmemek lazım. Tüm kontrolleri sağlayıp, HGS dahil tüm eksiklikleri gidererek yola çıkmak lazım. Yola çıkarken üzerine bir de manevi kaskonuz olan dualarınızı da yapmayı ihmal etmeyin. Faydalı olması dileğiyle. Saygılarımla.
Gaziantep Barosu Avukatı
Avukat Abdulkadir AKILLAR
