Ekonomi Güncel

Türkiye ekonomisinin eskiden beri devam eden bir tasarruf açığı sorunu var. Bu nedenle yatırımların finansmanında genellikle yabancı tasarruflara ihtiyaç duyuluyor. Aşağıdaki grafik, TL cinsi tasarruf mevduatlarındaki % değişimleri 2020 yılı sonuna kadarki durumunu gösteriyor. Buna göre 2020 yılı 4. Ayından itibaren TL mevduattaki düşüşü görebiliyoruz. İhtiyaç duyulan yabancı sermaye ise ancak yüksek faiz maliyetine katlanarak ülkeye çekebilmektedir. Bu yöntem ise, geçtiğimiz son 1 yılda pandemi nedeniyle döviz kurunu belirli bir seviyede tutma imkanı verse de çok da fazla imkan vermemiş ve kur yükselmiştir.

Uzun dönemde yüksek faize rağmen istenilen seviyeye çekilemeyen döviz kuru, hammadde ve enerji ihtiyacının büyük bir kısmını ithalat yoluyla karşılayan ekonomimiz açısından maliyet enflasyonuna neden olmaktadır. Aşağıdaki grafik dış ticaret hadlerindeki düşüşü ve ithalata bağımlı ekonomik yapıyı göstermektedir.

Enflasyon oranlarının yüksek olması faiz oranını arttıran bir faktör olarak etki göstermektedir. Faizden getiri beklentisi olanlar ancak enflasyon oranının üzerinde bir bir faiz oranına razı olmak isteyeceklerdir. Bu durum da enflasyon oranını düşürmeden faiz oranlarını düşürmenin yanlış bir epara politikası kararı olduğunu göstermekte. Faiz oranlarının düşürüldüğü bir senaryoda ülkeyi terl  edecek olan yabancı sermaye nedeniyle ciddi bir kur artışı riski ortaya çıkmaktadır. Aşağıdaki tabloda Cumhurbaşkanlığı sayfasından alınan verilerle cari işlemler dengesi görülmektedir. Buna göre kurun yükseldiği bir ortamda cari açığın artması  ek bir yük olarak  etki gösterecektir. Yüksek enflasyon ve yüksek faiz maliyeti sorunu aşılamadığı sürece üretimde kullanılan kaynaklara büyük maliyetler ödenmektedir. Bu maliyet enflasyonu ve faizin yüksek kalmasını gerektiren bir döngüye yol açmaktadır. Sonuçta düşük tasarruflar nedeniyle yabancı sermayeye duyulan ihtiyacın, kredi temerrüt takası (cds) oranının da yüksek olması ve bir takım ekonomik ve siyasi nedenler eklenince sözünü ettiğim enflasyonist ortamda karşılanması gerekir.