Değerli okurlar, boşanma davası çoğu zaman problemli bir sürecin aslında ilk adımı. Maalesef bir kişi için yaşanabilecek en zor sınavlardan biri. Tabi kangren haline gelmiş bir evliliğin daha büyük sorunlara neden olmaması adına bu evliliği sonlandırmak daha sağlıklı. Günden güne de boşanma davaları artarak devam ediyor. Ülkede boşanma enflasyonu var dersek abartmış olmayız. Boşanmanın artmasına neden olan başlıca faktörler arasında en yumuşak ifadeyle bozulan aile ve kültür yapısı, sabırsızlık, ekonomik zorluklar, kültür çatışmaları, üçüncü kişilerin evliliklere müdahalesinin yaygınlaşması, sadakat yükümlülüğünün ihlalini kolaylaştıracak araç ve gereçlerin çok yaygınlaşmış olması, şiddet olayları vb. sebepleri sayabiliriz. Daha sebep ararsak çok buluruz ama maksat hasıl olması açısından yeterince örnek verdiğimiz kanısındayım.
Neticede boşanma çok arttı. Peki, işin felsefesinden çıkıp mahkeme sürecine geçecek olursak, boşanma davaları ne kadar sürüyor, nasıl oluyor bu işler diyecek olursanız kısaca izah edelim.
Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Aslında son dönemde tarafımıza daha çok çekişmeli boşanma davası süreci hakkında sorular yöneltiliyor. Konu başlığımızda bu zaten. Ancak yine de anlaşmalı boşanma davası olursa bu sürecin nasıl olduğunu anlatmakta fayda var. Anlaşmalı boşanma davası taraflarca beraber verilecek bir dilekçeyle ya da taraflardan biri tarafından dilekçe verildikten sonra diğerinin vereceği kabul dilekçesi sonrasında anlaşmalı boşanma protokolü de sunarak ve duruşmada karşılıklı hazır bulunarak boşanma ve boşanmanın tüm sonuçları hakkında anlaştıkları şekilde mahkemede boşanmaları anlamına gelmektedir.
Gaziantep ili bazında 2021 yılı için toplamda 10 tane Aile mahkemesi vardır. Açılan dava bu mahkemelerden birisine düşecektir. Anlaşmalı boşanma davası açıldığında mahkemenin iş yoğunluğuna, hâkimin durumuna göre genel itibariyle 1,5 ya da 2 aylık süreçte sona ermektedir. Elbette mahkemenin ve hâkimin iş yoğunluğuna göre bu süre kısalabilir ya da uzayabilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Çekişmeli boşanma davasında yargılama usulü yazılı yargılama usulüdür. Yani dava dilekçesi verildikten sonra dilekçe davalıya tebliğ edilir. Davalının cevap dilekçesi verme hakkı vardır. Davalı cevap dilekçesi verirse bu sefer bu dilekçe de davacıya tebliğ edilir. Ey davacı sen böyle böyle dedin de, o da şöyle şöyle diyor. Buna karşı varsa bir diyeceğin varsa iki hafta süren var cevaba cevap verebilirsin. Cevaba cevap dilekçesi verilince bitiyor mu peki? Hayır efendim, biter mi. Bu seferde ey davalı sana bir kere söz hakkı vermek olmaz. Davacı iki kere konuştu. Son bir diyeceğin varsa iki hafta içinde ikinci cevap dilekçesini ver, denilir. Her bir işlem tebligatla olduğundan ve her bir işlem için de 2 şer hafta da süreler verildiği için sizin anlayacağınız sadece yazışma işleri 3 ay sürmektedir.
Karşılıklı yazılı dilekçeler tamamlandıktan sonra mahkeme ilk duruşma günü yani ön inceleme duruşması için gün verir ve tarafları davet eder. İşin özü ilk duruşma günü bile ortalama 5 ay duruma göre 6 ay sonra olmaktadır.
Tabi süreç ilk duruşmada bitmez. Daha tanıklar dinlenecek, yargılama da gerekli diğer işlemler yapılacak derken sadece alt mahkemede ortalama 4 ya da 5 celsede süreç tamamlanmaktadır. Bu da takriben 1 ile 1,5 yıl arasına isabet eder. Elbette bu süre davanın görüldüğü ildeki mahkemenin yoğunluk durumuna göre uzayabilmekte ya da kısalabilmektedir.
Bitti mi? Yerel mahkeme yani aile mahkemesinin verdiği kararı eğer taraflar üst mahkemeye taşımaz iseler, yani istinaf etmezlerse bu aşamada süreç bitmiş olur. Ancak taraflardan biri üst mahkemeye itiraz hakkını kullanırsa bu sefer Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen karar istinaf mahkemesi sıfatıyla incelenir. Burada da genel olarak süreç 1 yıl sürmektedir. Ancak yine davanın görüldüğü ildeki mahkemenin bağlı bulunduğu Bölge Adliye Mahkemesinin yoğunluk durumuna göre bu süre uzayabilmekte ya da kısalabilmektedir. Peki Bölge Adliye Mahkemesi de karar verdi diyelim. Bitti Mi? Hiç mümkün mü? Temyiz hakkı da var.
Tarafların bazen karşılıklı olarak oldukça inatlaşması söz konusu olabiliyor. Bir şekilde karardan memnun olmayan taraf sonuna kadar gitmek ister. Sonu neresi? Yargıtay. İşte eğer taraflardan en az birisi Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı temyiz yoluna başvuru yaparsa dosya bu sefer de Yargıtay ilgili Hukuk Dairesi tarafından görülecektir. Son söz Yargıtay tarafından söylenir. Bu süreç ise ortalama 1,5 2 yıl sürebilmektedir.
İşin özü çeşitli ihtimallere göre çekişmeli boşanma davası 1 yıl ile 5 yıl arasında sürebilmektedir. Bu süreç biraz şansınıza, biraz da somut olayın gerekliliklerine göre değişmekte. Yıl süre boyunca boşanmak ile uğraşmak kişilere ne tür zararlar veriyor. Geçen yılların iki taraf için de telafisi var mı? Bunlar ayrı sorunlar. Yargı sorunları. Sayın bakanımız bu konuda çözüm üretileceğini ve çok çaba sarf edildiğini dile getirdi. Umarım kimseyi yormayacak faydalı çözümlerle bu sıkıntılar çözülür.
Saygılarımla…
Gaziantep Barosu Avukatı
Av. Aziz Cihan KAÇIRAN
